ماموریت طولانی مدت ناسا (NASA) که برای بررسی جو فوقانی زمین طراحی شده بود سرانجام پس از سال‌ها تاخیر پرتاب و راه‌اندازی شد.

فضاپیمای Ionospheric Connection Explorer یا “ICON” درساعت ۱۰:۰۰ شب در ۱۰ اکتبر پرتاب شد. این پرتاب توسط موشک Prgasus XL ساخت شرکت Northrop Grumman و هواپیمای حامل آن یعنی Stargazer L-1011 انجام شد. این هواپیما حدود یک ساعت و نیم زودتر از زمان پرتاب در پایگاه نیروی هوایی Cape Canaveral مستقر بود.

فضاپیمای ICON با ماموریت مطالعه یونوسفر سیاره زمین (لایه‌ای حجیم و عظیمی از جو که با مرز فضا همپوشانی دارد)، راهی مدار زمین شد. اعضای تیم این ماموریت گفتند: اندازه‌گیری‌های این فضاپیما به دانشمندان کمک می‌کند تا ارتباط بین هوا و جو فضا و هوا و جو زمین و نحوه تعامل این دو در یونوسفر را بهتر درک کنند.

نیکی فاکس، رییس بخش هلیوفیزیک ناسا طی یک نشست خبری در ۸ اکتبر توضیح داد: یوینوسفر بطور مداوم در حال تغییر است و بسیار پویا است. فاکس افزود: یونوسفر یک آزمایشگاه فیزیک برجسته است. این مکان نه تنها مکان خوبی برای رفتن و مطالعه فیزیک پلاسما است بلکه منطقه‌ای است که تاثیر بزرگی بر روی آب و هوای ما دارد.

دانشمندان مدت‌ها است که منتظر هستند که این فضاپیما از زمین خارج شود تا ببینند چه اطلاعاتی از این منطقه مرموز در اختیار ما قرار می‌دهد. به گفته فاکس، یونوسفر به لطف تابش خورشید، اتم‌ها و مولکول‌های موجود در این قسمت از جو را بمباران می‌کند و متناسب با نامش، آن‌ها را باردار می‌کند؛ فرآیندی مشابه فرآیند یونیزاسیون. اینجاست که پدیده‌های عجیب و منحصر به فردی مانند شفق‌های قطبی و طوفان‌های ژئومغناطیسی ایجاد می‌شوند. پیش‌بینی زمان وقوع این نوع رویدادها دشوار است زیرا یونوسفر یک منطقه فوق‌العاده ناشناخته و دشوار برای اینگونه مطالعه‌ها است.

تا حدود یک دهه پیش دانشمندان فکر می‌کردند که خورشید بیشترین تغییرات در یونوسفر را ایجاد می‌کند اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که چنین نیست. تغییرات روزانه در منطقه، حتی وقتی که خورشید طوفان‌های قدرتمند ایجاد نمی‌کند قابل مشاهده است. فاکس توضیح داد که این امر به این دلیل است که الگوهای آب و هوایی زمینی و رویدادهای شدید مانند طوفان‌ها باعث ایجاد تغییر در یونوسفر نیز می‌شوند.

این منطقه پویا که آب و هوای زمین با آب و هوای فضا همپوشانی دارد، محل ایستگاه فضایی بین‌المللی است و یک مسیر مهم برای ماهواره‌های مخابراتی است. سیگنال‌های امواج رادیویی و سیستم موقعیت‌یابی جهانی (GPS) به‌طور مستقیم از این لایه آشفته عبور می‌کنند و این سیگنال‌ها با تکه‌های مواد یونیزه‌شده از بین می‌روند.

این یک مسئله بسیار مهم است زیرا هوای فضا نه تنها می‌تواند بر سیستم‌های مخابراتی و ارتباطی بلکه بر روی تجهیزات الکترونیکی و حتی شبکه‌های برق نیز تأثیر می‌گذارد. برای کاهش این تأثیرات، دانشمندان امیدوارند که خورشید و روندهای فراوان آن را بهتر بشناسند. اعضای تیم این ماموریت گفتند که ICON می‌تواند در این امر کمک قابل توجهی کند.

این کاوشگر ۲۵۲ میلیون دلاری درست در لایه ضخیم یونوسفر حرکت می‌کند و به مدار مدور ۳۵۷ مایلی (معادل ۵۷۵ کیلومتر) بالاتر از سطح زمین می‌رود. این فضاپیما مجهز به ابزارهای مختلفی است که از آن‌ها برای اندازه‌گیری باد و ذرات استفاده می‌کند. همچنین ICON میزان چگالی جو را اندازه‌گیری و ترکیب شیمیایی آن را تحلیل می‌کند.

ابتدا برنامه‌ریزی شده بود فضاپیمای ICON در سال ۲۰۱۷ عرضه شود اما مشکلات مربوط به Pegasus باعث تأخیرهای طولانی مدت شد (هوای بد روز ۹ اکتبر نیز باعث تاخیر در پرتاب آن شد).

بالاخره این ماهواره در شب ۱۰ اکتبر ICON از زمین بلند شد. هواپیمای Stargraer L-1011 ساعت ۰۸:۳۲ دقیقه عصر در باند فرودگاهی پایگاه Cape Canaveral نشست و رهاسازی فضاپیما در فاصله ۵۰ تا ۱۰۰ مایلی (معادل ۸۰ تا ۱۶۰ کیلومتری) در منطقه شرق ساحل Daytona برنامه‌ریزی شده بود.

خدمه پروازی، این موشک ۵۷ فوتی (معادل ۱۷ متری) را طبق برنامه دوم در ساعت ۱۰:۰۰ شب رها کردند (در تلاش اول، مرکز کنترل مدت کوتاهی ارتباط مخابراتی خود را با هواپیمای حامل از دست داد)، با گذشت چند ثانیه پس از رهاسازی، مرحله سوم موشک Pegasus مشتعل شد و شروع به صعود مداری کرد.

دون والتر، خلبان ارشد هواپیمای L-1011 متعلق به Northrop Grumman گفت: این پرواز مانند کارتون‌های دیزنی بود. وقتی موشک پرتاب می‌شود، هواپیما می‌خواهد بالا برود و شما به سمت عقب و به صندلی خود می‌چسبید. این یک تجربه کاملا پر سر و صدا است و انگار یک قطار باری در زیر هواپیما قرار دارد.

این پرواز چهل و چهارمین پرواز موشک Pegasus در ماموریت تحویل ماهواره و هفتمین پرواز از Cape Cnaveral بود.

فضاپیمای ICON با ماموریت دیگر ناسا به نام Global-scale Observations of the Limb and Disk یا به صورت اختصار “GOLD”، که محموله‌ای بر روی یک ماهواره مخابراتی تجاری است و در ژانویه ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد، همکاری خواهد کرد. GOLD از کیلومترها بالاتر از زمین، یونوسفر را زیر نظر می‌گیرد. این دو ماموریت با هم کار می‌کنند تا تصویر کاملی از عملکرد داخلی یونوسفر ارائه شود.