در روز ۶ سپتامبر، هند تلاشی جسورانه و تاریخی برای کسب عنوان اولین کشوری که در نزدیکی قطب جنوب ماه فرود میآید، انجام داد که متاسفانه ارتباط خود را با Vikram از دست داد.
این ناهنجاری به هنگام فرود، ممکن است رویای هند برای پیوستن به چهار کشوری که فضاپیمایشان با موفقیت بر روی ماه نشست، از بین ببرد.
مرکز کنترل ماموریت آژانس تحقیقات فضایی هند (ISRO) که فضاپیمای Chandrayaan-2 را طراحی کرده بود، دقایق طولانی و پرتنشی را سپری کرد. نخست وزیر هند یک ساعت قبل از فرود فضاپیما بر ماه در بخش تلهمتری، ردیابی و فرمان آژانس تحقیقات فضایی هند (ISTRAC) واقع در بنگالورو، حضور داشت.
طبق گفته سیوان مدیر آژانس تحقیقات فضایی هند (ISRO)، فرود Vikram طبق برنامهریزی پیش رفت و تا ارتفاع ۲٫۱ کیلومتری عملکرد عادی داشت و پس از آن ارتباطش با ایستگاه زمینی از بین رفت. قطعا این دادهها باید تجزیه و تحلیل شوند. طبق اطلاعات مانور نزول، کمترین ارتفاع گزارش شده از سطح ماه ۰٫۲ مایل معادل ۰٫۳۳ کیلومتر است. بررسی دادههای لحظهای دریافت شده در طول مسیر ماموریت نشان میدهد، زمانیکه ارتباط متوقف شد، Vikram حدود ۰٫۶ مایل معادل یک کیلومتر از مکان فرود فاصله داشت.
فضاپیمای Chandrayaan-2 از سه بخش مدارگرد، یک ماهنشین به نام Vikram و یک ماهگرد به نام Pragyan تشکیل شده است که با هم در ۲۲ جولای توسط ماهوارهبر GSLV MK III به سمت ماه پرتاب شد. نزدیک به هفت هفته طول کشید تا این فضاپیما به مقصد خود برسد. Chandrayaan-2 در ۲۰ آگوست وارد مدار ماه شد. ماهنشین Chandrayaan-2 در ۲ سپتامبر از مدارگرد جدا شد تا فاز فرود خود بر روی سطح ماه را آغاز کند.
ماهنشین و ماهگرد برای گذراندن یک روز قمری معادل ۱۴ روز زمینی، مجهز به ابزارهای علمی مختلف و با اهداف تحقیقاتی برای اکتشاف سطح ماه طراحی شده اند. انتظار میرفت که هر دوی آنها پس از فرود بر روی ناحیه جنوبی ماه در شب خاموش شوند زیرا طراحی آنها بگونهای نبود که در برابر دمای بسیار سرد ماه در شب دوام بیاورند.
ماموریت به گونه ای طراحی شده است که علیرغم از بین رفتن ماهگرد Pragyan و ماهنشین Vikram، مدارگرد Chandrayaan-2 حدود یک سال به مطالعه از راه دور ادامه خواهد داد. این مدارگرد مطالعه خود را از ارتفاعی بالاتر، حدود ۶۲ مایلی معادل ۱۰۰ کیلومتری از سطح ماه ادامه میدهد و مجهز به ۸ ابزار و دوربین علمی برای داده برداری است. این ابزارها شامل موارد زیر هستند:
طیفسنج اشعه ایکس برای اندازهگیری فراوانی عناصر مختلف بر روی کره ماه؛
نظارت بر اشعه ایکس خورشیدی که پرتوهای پر انرژی خورشید را مورد بررسی قرار میدهد؛
رادار دیافراگم مصنوعی با فرکانس دوگانه، برای نقشهبرداری از سطح ماه؛
اکتشافگر جوی ترکیبی (CHACE2) که ترکیبی از اگزوسفر کره ماه یا جو فوق نازک ماه را بررسی میکند؛
رادیوی علمی آزمایشی که الکترونهای موجود در یونوسفر ماه را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد.
این ناکامی دومین ماموریت تعریف شده آژانس تحقیقات فضایی هند (ISRO) برای فرود بر روی ماه است که منجر به سقوط میشود. نخستین ماموریت این کشور به ماه، Chandrayaan-1 نام داشت که در سال ۲۰۰۸ پرتاب شد و تنها شامل یک مدارگرد بود که ماموریت تحقیقات حیاتی در ماه را با موفقیت انجام داد و بسیار تاثیرگذار بود. عمر عملیاتی این فضاپیما حدود ۱۰ ماه در نظر گرفته شده بود.
Chandrayaan-2 شباهتهایی با Chandrayaan-1 دارد اما مجهز به فناوریهایی جدیدتر و پیشرفتهتر است که آژانس تحقیقات فضایی هند (ISRO) را برای انجام ماموریتهای سیارهای در آینده مانند ماموریت مریخ آماده میکند.
هند آمادگی خود برای راهاندازی سومین ماموریت به ماه با نام Cahnadrayaan-3 در سال ۲۰۲۴ را اعلام کرده بود. مانند Chandrayaan-2، این فضاپیما نیز شامل یک ماهگرد میشود.
هند پس از ایالات متحده، روسیه و چین در تلاش بود تا چهارمین کشوری باشد که بر روی سطح ماه فرود میآید. سقوط مرگبار Vikram تنها چند ماه پس از اولین ماموریت اسرائیل به ماه یعنی Beresheet رخ داد و با سرنوشت مشابهی مواجه شد. اما برخلاف Bersheet، فضاپیمای Chandrayaan-2 به حیات خود در مدار ماه ادامه میدهد.
اما مدتی بعد، به گزارش ایسنا و به نقل از انگجت، سازمان فضایی هند خبر داد که فرودگر قمری “ویکرام” پیدا شده است. اکنون مقامات سازمان پژوهشهای فضایی هند (ISRO) اعلام کردهاند که دوربینهای سوار شده بر این کاوشگر، محل آن را پیدا کردهاند و فرودگر قمری “ویکرام” پیدا شده است.
البته هندیها فقط مکان ویکرام را پیدا کردهاند و هنوز هیچگونه سیگنالی از این فرودگر در دست نیست. تلاشهای هندیها برای برقراری تماس با فضاپیما حداقل ۱۴ روز دیگر هم ادامه خواهد داشت.
“کی سیوان”( K Sivan) رئیس “سازمان پژوهشهای فضایی هند” اظهار کرد: ما مکان فرودگر ویکرام در سطح ماه را پیدا کردیم و کاوشگر چاندرایان -۲ هم یک تصویر حرارتی از فرودگر به ثبت رساند. این در حالی است که ایسرو هنوز تصویر چاندرایان -۲ از ویکرام را منتشر نکرده است.
هندیها معتقدند با وجود ناکامی این ماموریت و فرود ناموفق روی ماه، این فضاپیما فناوریهایی کلیدی برای ماموریتهای آتی به ارمغان خواهد آورد.
ماموریت بدون سرنشین چاندرایان -۲، ۱۴۰ میلیون دلار برای هندیها هزینه داشت و با هدف فرود بر ماه و مطالعه و بررسی وجود آب در سطح ماه انجام شد.
شکست در این ماموریت موجب شد تا آرزوهای هند برای کسب عنوان چهارمین کشوری که روی ماه یک کاوشگر فرود میآورد از بین برود.