سازمان تحقیقات پیشرفته وزارت دفاع آمریکا (دارپا) “DARPA” در حال بررسی پیشنهادیههای شرکای جدید خود برای برنامه ارسال ربات به فضا به منظور تعمیر ماهوارهها است.
پروژه DARPA در ماه ژانویه زمانیکه شرکت Maxar از پروژه روبات خدمات ماهوارهای ژئو یا RSGS کنار رفت، دچار رکود شد. اکنون این سازمان بار دیگر میخواهد این برنامه را آغاز کند.
جو پرریش، مدیر برنامه RSGS گفت: بازیگران جدیدی علاقهمند به همکاری در پروژه DARPA هستند. این بسیار جذاب و خارقالعاده است که بازیگران جدیدی در این پروژه با ما همراه میشوند.
در پی خروج Maxar از این برنامه، DARPA جستجوی جدید خود را شروع کرد. پروژه RSGS در سال ۲۰۱۶ در قالب تیمی دولتی و خصوصی آغاز بکار کرد که در این پروژه، طراحی و ساخت یک روبات ارائهدهنده خدمات تعمیر ماهوارهها در مدار، به عنوان هدف تعریف شده بود. این پروژه یک شریک تجاری برای ساخت روبات و ایجاد پلتفرم برای ارائه این خدمات در مدار داشت. Maxar در سال ۲۰۱۷ برای این پروژه انتخاب شد اما به دلایل مالی از این پروژه کنارهگیری کرد.
DARPA در ماه می از پیمانکاران علاقهمند دعوت کرد و پیشنهادهای جدید را از آنها دریافت کرد. این سازمان تا پایان امسال، شریک خود را انتخاب خواهد کرد. طبق گفته پرریش، ساختار کلی برنامه هنوز همان است اما تغییراتی در معیارهای ارزیابی ایجاد شده تا بتوان آن را تجاری سازی کرد. تغییر اساسی که نسبت به قرارداد قبلی با Maxar در این پروژه لحاظ شده، سپردن مسئولیت پرتاب RSGS به فضا توسط شریک تجاری است. در صورتیکه در قرارداد قبلی پرتاب این روبات برعهده نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ قرار داده شده بود. در صورت انتخاب شریک تجاری در سال جاری، تاریخ پرتاب برای اواخر سال ۲۰۲۲ یا اوایل سال ۲۰۲۳ پیشبینی می شود. در صورت موفقیتآمیز بودن پروژه، شریک تجاری پس از اتمام مرحله بازرسی اولیه DARPA، بعنوان سود پروژه می تواند خدمات RSGS را در اختیار سایرین قرار دهد.
محموله RSGS، دو بازوی روباتیکی بههمراه ابزار و تجهیزات الکترونیکی برای حرکت این بازوها است. این بازوها مجهز به دوربین هستند و همه آنها از سختافزارهایی با استاندارد فضایی ساخته شدهاند. همچنین این روبات مجهز به لیزر برای اندازهگیری مسافت تا ماهواره و ارائه خدمات موردنیاز آن است. یک تحلیلگر صنعت فضایی تخمین زده که طی سه سال گذشته این سازمان بیش از ۲۰۰ میلیون دلار برای این برنامه سرمایهگذاری کرده است.
یکی از دغدغههای این برنامه آن است که آیا بازار ارائه خدمات ماهوارهای در آینده قابل پیشبینی است؟ آیا این بازار از بین میرود یا خیر. زیرا مبلغ هنگفتی برای سرمایهگذاری بر روی این پروژه تا کنون صرف شده است.
پرریش در این رابطه گفته است: ارائه خدمات به ماهوارهها در مدار خصوصا در مدار ژئو یک موضوع تجاری قابل دسترس است. امروزه در مدار ژئو حدود ۴۰۰ ماهواره عملیاتی وجود دارد. ما پیشبینی میکنیم حدود ۲۵۰ مشتری برای RSGS داشته باشیم که از این ۲۵۰ مشتری، ۸۰ مشتری متعلق به ایالات متحده خواهد بود. خدماتی که RSGS ارائه میدهد شامل بازرسی در مدار، جابجایی و مانور در داخل کمربند و یا قبرستان ژئو میشود. همچنین مشکلات خاصی مانند باز نشدن آرایههای خورشیدی را میتواند رفع کند و یا حسگرهای جدیدی به ماهوارههای قدیمی متصل کند.
ایده اصلی پروژه DARPA به سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ و چالش عدم توانایی در به روز کردن ماهوارههای عملیاتی در مدار باز میگردد. با وجود گذشت بیش از یک دهه، هنوز نیاز به ارائه خدمات به ماهوارههای عملیاتی در مدار احساس میشود. ماهوارههای مستقر در مدار ژئو بطور معمول برای طول عمر ۱۵ سال طراحی میشوند. در حالیکه عمر عملیاتی آنها با سوخترسانی و ارتقای تجهیزات الکترونیکی قابل افزایش است. این امر باعث میشود که از هزینه مجدد و اضافی برای راهاندازی و ساخت ماهوارهای جدید خودداری شود.
بدلیل عدم علاقه وزارت دفاع ایالات متحده و نیروی هوایی آمریکا به پروژه روباتیک فضایی، این پروژه با وقفهای تقریبا ده ساله مجددا در سال ۲۰۱۳ پیگیری شد. در حال حاضر، شرکتهایی مانند Northrop Grummaan در حال توسعه و ساخت پلتفرمی در مدار برای توسعه ماموریت فضاپیماها هستند. تحلیلگران تخمین میزنند که بازار این روباتها به منظور ارائه خدمات مداری به اپراتورهای ماهوارهای و سازمانهای دولتی در آینده ارزشی حدود ۳ میلیارد دلار داشته باشد.