دولت آمریکا با خرید هواپیماهای سوخو سوپرجت ۱۰۰ روسیه توسط شرکتهای ایرانی مخالفت و صنعت هواپیماسازی روسیه را از ۲ میلیارد دلار درآمد محروم کرده است.
تصمیم خطوط هوایی ایران برای خرید جتهای مسافربری ساخت روسیه به خاطر تحریمهای آمریکا شکست خورد و عقبنشینی دیگری را برای بخش هوایی این کشور رقم زد.
خطوط هوایی ایران از زمان اعلام بیرون رفتن آمریکا از معاهده برجام و اعمال دوباره تحریمها سعی دارد راهی برای جایگزینی ناوگان فرسوده خود پیدا کند.
قبل از این زمان، در دوره کوتاهی که اکثر تحریمها علیه ایران برداشته شده بود، خطوط هوایی این کشور صدها هواپیمای جدید با ارزش ده ها میلیارد دلار از بوئینگ و ایرباس سفارش داده بود.
از زمان اعمال دوباره تحریمها، بوئینگ و ایرباس مجبور بودهاند تحویل سفارشها را متوقف کنند. طی همان زمان کوتاه قبل از تحریمها تنها سه هواپیمای ایرباس به ایران تحویل داده شد و بوئینگ هیچ هواپیمایی نداد. محدودیتهای تجاری آمریکا، ساخت هواپیما را در آمریکا و کشورهایی که بخش زیادی از قطعات آمریکایی را استفاده میکنند، تحت تاثیر قرار داده است.
در نتیجه ایران به دنبال گزینههای دیگری است. ایده خرید هواپیماهای سوخوی JSC از مسکو اولین بار در اوایل ۲۰۱۸ مطرح شد. در آن زمان مقامات ایران پیشنهاد دادند که هواپیماهای سوخو سوپرجت ۱۰۰ نیازی به تأیید آمریکا ندارند، چون قطعات آمریکایی چندانی در آنها به کار نرفته است.
هرچند گزارشها از داخل ایران نشان میدهد این ایده بسیار خوشبینانه بود. طبق بیانیه مقصود اسدی سامانی، دبیر انجمن ایرلاینهای ایران، یک معامله ایران ایرتورز برای خرید ۲۰ سوخو سوپرجت ۱۰۰ حالا متوقف شده است. وی گفت: «دریافت این هواپیماها فعلا مشخص نیست».
نکته مهم این است که بیش از ۱۰ درصد قطعات این سوپرجتها ساخت آمریکا هستند. یعنی سوخو نیاز به تایید اداره کنترل سرمایههای خارجی، بخشی از خزانهداری آمریکا دارد تا بتواند هواپیماهای خود را به ایران بفروشد.
خط هوایی آسمان توافق کرده بود، ۲۰ سوخو سوپرجت ۱۰۰ بخرد که هزینه هر کدام ۵۰٫۵ میلیون دلار میشد. هر دوی این قراردادها روی هم کمی بیش از دو میلیارد دلار ارزش داشتند.
به هر حال سوخو سوپرجت ۱۰۰ تنها بخشی از نیاز ناوگان هوایی ایران را برطرف میکرد، چون فقط می توانست تا ۹۸ مسافر را جابجا کند، پس نمی تواند جایگزین جتهای بزرگتر ایرباس باشد.
کارشناسان تخمین میزنند ایران ۵۰۰ هواپیمای جدید نیاز داشته باشد، ولی اکثر سازندگان اصلی دنیا اساسا غیرقابل دسترس هستند و ایران گزینههای محدودی دارد. طبق گزارشهای رسیده، مقامات ایران در فکر خرید هواپیما از آنتونوف اوکراین هستند، هرچند این هواپیما هم مثل سوخو اندازه محدودی دارد.
منبع: خبرگزاری تسنیم