شکست حداقل پنج درصد از اولین ماهوارههای Starlink متعلق به شرکت spaceX نگرانیها بابت مگامنظومههای ماهوارهای را تشدید کرد. این خرابیها ممکن است باعث ایجاد صدها ماهواره مرده در مدار LEO زمین شود.
SpaceX در بیانیهای در روز ۲۸ ژوئن اعلام کرد که سه ماهواره از ۶۰ ماهواره Starlink که در ۲۳ می پرتاب شد، مدت زیادی است که به دستورات زمینی عکسالعمل نشان نداده و به نظر میرسد این سه ماهواره از دسترس خارج هستند. این شرکت افزود این ماهوارهها بطور خودکار و طبیعی کاهش مدار میدهند و پس از ورود به جو زمین میسوزند.
علاوه بر این سه ماهواره خراب شده، پنج ماهواره دیگر نیز همچنان در حال افزایش مداری به ارتفاع مداری مورد نظر خود یعنی ۵۵۰ کیلومتری هستند. این در حالی است که پنج ماهواره دیگر از این منظومه در مدارهای اولیه پایینتری تحت آزمایش هستند. البته روشن نیست که این ماهوارهها به مدار عملیاتی خود خواهند رسید یا خیر.
SpaceX تا قبل از راهاندازی این مگامنظومه تاکید کرد که این ماهوارهها در شرایط کاملا واقعی آزمایش شدند.
در نشست امنیت جهانی برای فضایی پایدار، مقامات دولتی و صنعتی گفتند که نگران پیشنهاد مگامنظومههای ماهوارهای که شامل هزاران ماهواره میشود، هستند. مگامنظومهها بعلت تعداد زیاد ماهوارهها، با در نظرگیری نرخ خرابی مشابه، موجب رها شدن هزاران ماهواره مرده در مدار LEO زمین میشوند. نگرانی مهم دیگری که در برخی موارد در ارتفاعات بالاتر برای این سیستمها وجود دارد، این است که در ارتفاعات بالاتر این ماهوارهها بطور طبیعی کاهش مداری نمیدهند و برای قرنها در مدار و فضا باقی میمانند.
مت دش، مدیر اجرایی Iridium، در کنفرانس مطبوعاتی در ۲۶ ژوئن، ماهوارههای مرده را سنگ نامید و گفت: شما چه کار میکنید اگر ۱۰۰۰ ماهواره، ۵۰۰۰ ماهواره و یا ۱۲۰۰۰ ماهواره پرتاب کنید؟ ۱۰ درصد از این ماهواره تبدیل به سنگ میشوند و در این صورت ما در مدار LEO با محیطی غیر پایدار و پر از تهدید مواجه میشویم. همچنین وی از تجربه شرکت خود صحبت کرد و تاکید کرد که این شرکت در حال کار بر روی قابلیت اطمینان ۷۵ ماهواره نسل بعدی و پایداری شامل ردیابی ماهوارههای نسل اول، خروج از مدار و بازنشستگی این ناوگان هستند. ماهوارههای نسل اول برای هفت سال طراحی شدند اما در بعضی موارد تا سه سال عمر کردند. با این حال، یک سوم از آنها مشکل شکست مداری دارند و نمیتوانند کاهش ارتفاع مداری بدهند. وی افزود: ما سهوا، تقریبا ۳۰ درصد از سنگها در فضا را ایجاد کردیم که متاسفانه مدت زیادی در این محیط باقی خواهند ماند. نرخ شکست برای این ناوگان ۹۵ ماهوارهای حدود ۳۰ درصد است.
هولگر کراگ، رئیس بخش برنامههای ایمنی فضایی آژانس فضایی اروپا، در سخنرانی ۲۵ ژوئن خاطر نشان کرد که بسیاری از اپراتورهای ماهوارهای از برخی دستورالعملها مانند این دستورالعمل که در عرض ۲۵ سال پس از پایان عمر ماهواره، این ماهوارهها بایستی از مدار بطور کامل خارج شوند پیروی نمیکنند. تنها ۳۰ درصد از اپراتورها، فضاپیماهای خود را پس از مأموریت از مدار بطور کامل خارج میکنند. وی افزود: این کافی نیست و روند فعلی درباره اجسام فضایی مانند ماهوارهها و زبالههای فضایی کمی متفاوت است. اپراتورها هیچ قدمی برای کاهش زبالههای فضایی برنداشتند و ما باید خیلی بهتر از این عمل کنیم.
از نظر ایدهپردازی، کمبودی در این زمینه نداریم برای مثال میتوان از سیستمهای حذف برای حذف این زبالهها یا ماهوارههایی که مشکل نارسایی ماموریتی دارند، استفاده کرد. یکی از سخنرانان این نشست، دیدیر آلاری از دانشگاه تولوز پیشنهاد مالیات زیست محیطی مشابه هزینههایی که در برخی کشورها برای پوشش بازیافت لوازم خانگی اتخاذ شده است را داد. در این مورد، اپراتورهای ماهوارهای بر اساس تعداد ماهواره و دستورالعملهای پایداری مالیات دریافت میشود و بودجه حذف این زبالههای فضایی نیز از این منبع تامین میشود.
با وجود اینکه پشتیبانی مشخصی از این پیشنهاد وجود نداشت، دش یکی از کسانی بود که خواستار برپایی یک ساز و کار قانونی برای بهبود پایداری فضا شد و گفت که این صنعت احتمالا قادر نخواهد بود به تنهایی ناظر بر مقررات باشد. او گفت: “تا زمانی که مجموعه قوانینی وجود داشته باشد که همه باید دنبال کنند، این غیر معمول نیست.” “من فکر میکنم که این ساز و کار قانونی باید در سطح بینالمللی تعریف شود و همه باید از آنها پیروی کنند، و اگر این کار را نکنند ممکن است برای آنها جریمه و یا محرومیت را در پی داشته باشد.”